İyilik eden, iyilik bulur. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde sıfat-fiil bu cümledekine benzer bir görevde kullanıl­mamıştır? A) Sona kalan, dona kalır. B) Gelen, gideni aratır. C) Doğru söyleyeni, dokuz köyden kovarlar. D) Öfkeyle kalkan, zararla oturur. E) Kaçan balık, büyük olur. Cevap E detaylı anlatır mısınız

Cevap: E) Açıklama: Verilen "İyilik eden, iyilik bulur." cümlesinde "eden" sözcüğü adlaşmış sıfat görevindedir çünkü bu kelime aslında bir eylem olmasına rağmen burada kişiyi tanımlayan bir nitelik ifade eder ve dolayısıyla bir sıfat gibi kullanılır. Tamamlanan eylemi belirleyen bu tür kelimelere sıfat-fiil denir.<br /><br />Aynı görevde kullanılan sıfat-fiil örneklerine bakalım:<br /><br />Sona kalan (kişi) - "Kalan" kelimesi bir eylem olmasına rağmen burada bir kişiyi tanımlar ve bir sıfat gibi kullanılır.<br />Gelen (kişi) - "Gelen" kelimesi de aynı şekilde, bir eylem olmasına rağmen, burada sıfat görevi görür ve bir kişiyi tanımlar.<br />Doğru söyleyen (kişi) - Bu örnekte de "söyleyen" kelimesi, sıfat-fiil özelliği taşıyan bir kişiyi tanımlar.<br />Öfkeyle kalkan (kişi) - "Kalkan" kelimesi yine eylem olmasına rağmen kişiyi tanımlayan bir sıfat olarak kullanılır.<br /><br />Ancak "Kaçan balık, büyük olur." cümlesindeki “kaçan” kelimesi, oluşturduğu tamlamanın, sıfat tamlaması olduğu için sıfat görevindedir. Yani, “kaçan” kelimesi bir balığı tanımlamaktadır, bu yüzden bu örnek diğerlerinden farklıdır. Bu durumda "kaçan" kelimesi adlaşmış sıfat görevi görmemektedir. Bu nedenle doğru cevap E'dir.