Melez mor çiçekli bezelyelerin çaprazlanması genetip ve fenotipleri nedir?

Bezelye çiçeklerinin çaprazlanması ile ilgili genetik kavramları daha iyi anlamak için, bir bezelye çiçeğinin renk karışımına bir örnek verelim. İlk kuşak bezelye çiçeklerinin genotipini kabaca “Aa” olarak adlandıralım, burada büyük “A” mor renkli çiçekleri ve küçük “a” beyaz çiçekleri temsil eder. Buradaki, büyük “A” harfinin varlığı çiçeğin mor renkte olmasını belirler ve bu baskın gen olarak adlandırılır. Küçük “a” ise beyaz çiçekleri temsil eder ve bu gen çekinik haldedir, yani etkisi baskın gen tarafından gölgelenir.<br /><br />Çaprazlama, bir bezelye çiçeğinin döllerini bir diğer bezelye çiçeği ile birleştirdiğimizde gerçekleşir. Bu örnekte, iki melez çiçek (Aa)—biri dişi, diğeri erkek—çaprazlanacak. Her bir çiçek kendi genlerinin bir döllik bir kopyasını oluşturur: dişi çiçek, “A” ve “a” genlerini; erkek çiçek ise “A” ve “a” genlerini oluşturur. Bu dört gen, olası genetik kombinasyonları oluşturacak şekilde birleşir: “AA”, “Aa”, “aA”, “aa”.<br /><br />Sonuç olarak;<br /><br />- “AA” genotipine sahip olan ise homozigot baskın saf olarak adlandırılır ve fenotipinde mor çiçekleri gösterir. Bu durum %25 olasılıktadır.<br />- “aa” genotipine sahip olan ise homozigot çekinik saf olarak adlandırılır ve fenotipinde beyaz çiçekleri gösterir. Bu durum da %25 olasılıktadır.<br />- Diğer taraftan, “Aa” veya “aA” genotipli olanlar (ikisi de aynıdır ve genellikle “Aa” şeklinde yazılır) heterozigot melez olarak adlandırılır ve fenotipinde (görünüşte) mor çiçekleri gösterir. Bu durum ise %50 olasılıktadır.<br /><br />Yani çiçeklerin genotipi ve fenotipi şu şekilde olur:<br /> <br />- Genotipi: AA: %25, Aa: %50, aa: %25<br />- Fenotipi: Mor(%75), Beyaz(%25)